किन हामी बिदेश छौ? यहाँ हरेक ब्यक्तीको उत्तर फरक हुन्छ यधपी मुलभूत सार भने एउटै हुन्छ । २२ बर्षको ले एम. बि. ए. गर्न पनि बिदेश आको छ, ४५ बर्षकोले झन बढी उत्साहको साथमा उही एम. बि. ए. गर्दै छ। २२ बर्षको विद्यार्थी कोसैको प्यारो छोरो वा छोरी हो त ४५ बर्षको विद्यार्थी केही 'बिदेशका कर्णधार' को पुज्य पिता हो । यी दुबै बर्गका 'संघर्सरत' हरुको आफ्नै परिस्थिती छ बिदेश आउनु को ।
"तर मान्छे भाका फेर्न खप्पिस हुँदा रछन गाँठे!" एकदिन बसमा यात्रा गर्दा एउटा नेपालीले अर्को लाई घोचपेच / कुरौटे पारामा गफ हाँक्दै गर्दा सुनेको वार्तालाप ।
अर्कोले भन्यो, 'किन र, कल्ले भाका फेर्यो फेरी ?
'चाइनिजले त घर नछोड्ने रे नि !' पहिलो फिस्स हाँस्यो ।
बाँकी कुरा के भयो सुन्न सकिन किनकी म झर्नु पर्ने टेसन आयो । तर पछी यसो घोत्लिने प्रयास गरे । साथीहरु बिदेशी जिबनको एउटा महत्वपूर्ण पाटो जुन एउटै घरमा मिलेर बस्नु पर्ने बाध्यता हुन्छ तेस्मा मिलेर बस्न नसकेको कुराको आभास भयो ।
अर्को दिन कामबाट घर फर्किदै गर्दा दुईटा जवान नेपाली युबक हरुको वार्तालाप सुन्ने मौका पर्यो ।
'कुरै मिल्थेन यार, जैले एक टुक्रा मासु छोडेर हिन्दिने त भांडा माझ्न पर्छ भनेर ।' एउटाले सुनायो ।
'फ्रस्टु बनाको भएर आफ्नो बाटो लाग भन्दिस अनी ।' अर्कोले बुझ्न खोज्यो ।
'भन्देको तर झन घाटा लाग्यो नि , मेरो हेड्फोन टप्काएछ, समिपको त झन दामी स्पिकर लिएर गएछ' । बखान सुनायो ।
'खुट्टा काट्छ भेट्यो भने' हल्का खित्किदै भन्यो अर्को ले ।
एकदिन नेपाली होटेल मा 'मम' खान गको, त्याँहा काम गर्ने एउटा साथी ले सुनायो ।
'यसो एक, दुई क्यान बियर भको भये नि हुन्थ्ह्यो नि, साथीहरु त दुई फुल जेडी लिएर आउनी अनी रक्सी आफ्नै खान्छु स्न्याक्स को बिल तिर्छौ पो भन्छ बा!' हल्का झोक्यो।
'हाहा, हो र ?' मलाई मज्जा लाग्यो कुरा सुनेर ।
'अनी भनीदिये, हजुर 'एक्जिट डोर' त्यता छ भनेर' । सन्तोष प्रकट गर्यो जनकपुरको मित्र ले ।
'बिचरा! किन 'हर्ट' गरेको त यार, सर्भिस चार्ज गरेर खान देको भये भई हाल्थ्ह्यो नि, हल्ला गर्न नदीकन' । मैले 'सिम्प्याथी' देखाँये।
'कँहा यार ! बर्बाद गर्छ केटा हरु ले, पुरै झगडा गर्दिन्छ त !' हल्का झस्क्यो साथी ।
मैले 'तात्तातो मम' तिरै जोड गरें ।
एकदिन बरीस्टहरुसँगको 'साँझमा' परे म ।
"के गर्नु हजुर, दिनकै सात घण्टा अन्धकार ! के आश गरेर योजना बनाउने ! मन त थिएन नि, तर के गर्नी समयले साथ दियो अनी गत हप्ता मात्रै 'ब्रिटिश सिटिजनशिप' हात पर्यो !" पुरै नेता शैलीमा दिये बुढाले हल्का पेग थप्दै ।
अर्को ले 'रेस्पोन्स' गर्यो, "दिस इज बिट डिसअप्पोइन्टिङ आएम अफ्रैड! नेपाली पोलिटिक्स रुइन्स नेपाल वान डे !"
पछी बुझ्दा था'लाग्यो , 'आएम अफ्रेड' भन्ने झन पुरानो 'ब्रिटिश सिटिजन' रहेछ ।
हरेक मान्छेको परिस्थिती बदलिंदो हुने रहेछ । सबैलाई थाहा भको कुरा हो । तर, परिस्थिती बदलिनुमा मान्छे दोषी हुँदैन बरु परिस्थिती आँफै दोषी हुन्छ किनकी परिस्थिती आँफैमा एक परिवर्तनशिल तत्व हो भन्ने कुरासँग सहमत हुन नसकेर मान्छे तनाबमा बाँच्ने गर्छ । एउटा सामान्य परिवारमा हुर्केर, बढेर, अनी पँढेर धेरै हद सम्म सामान्य नेपालीको जस्तो 'डन्डीबियो' र 'मोजाको बल' अनी कनिकुथी 'डम्फु र टिम्फु' गुच्चामानै सिमित रहेको जिबनमा एकैचोटि उज्ज्यालो आँउदा मान्छेभित्र उम्लने रगत स्वतह: बढी तातो हुन्छ । अनी त्यो रक्तप्रबाहले दिने जोश कुनै एउटा मासु दोकान, म्याकडोनाल्ड, सर्सफाइ वा चौकिदारीमा खर्चेर जे जती आम्दानी हुन्छ तेस्बाट आफ्नो परिस्थिती सहज बनाउन कोही चाहन्छ भने यो तथ्यलाई गलतरूप अर्थाउनुको कुनै तुक हुँदैन।
जब २०४६ को आन्दोलन जारी थियो, म मेरो गाउँस्थित मन्दिर अगाडिको 'माटे परिसर'मा 'गुलुसुली' हान्नु पर्ने गुच्चा सँग सँघर्सरत थिँए । मलाई के थाहा, त्यो गुच्चाको ठोकाइ सँग नेपालमा बहुदल आउँदै थियो भनेर ! भएजती सबै साथी कम्युनिष्ट थिए । बा 'पेटमै' कांग्रेस ! म बिचरो त्यती खेर देखिको 'अधकल्चो', आजसम्म पनि कुन पार्टीको हुने भन्ने कुरामा 'झोक्रीरहन्छु' । र आज आएर लाग्छ, सामान्य नागरिक कुनै पार्टीको 'स्थाइ' सदस्य हुनै सक्दैन यदी उ सामान्य हैसियतमा जिबन जिउन चाहन्छ भने । म नाथे 'एक भोट' न परें ! बाल फरर !
०४६ पछी जे देँखे, त्यो मैले दोहोर्याइरँहदा 'कुरो दोहोरिन्छ'। तर पनि, देशमा राजा मरे, राजा बने, राजा भागे' अनी फेरी अर्को ब्यबस्था आयो र त्यो गणतन्त्र भयो । जब गणतन्त्र आयो, म 'टीयु'मा बास्केटबल खेल्दै थिएँ ! ठिकै हो , जीन्दगी भरी 'गुच्चै मात्र खेल्न पनि मिलेन ! एकाध दिन त खेल खेलमै बित्यो आन्दोलन । तर, जब 'परिस्थिती' बदलिंदै गयो, मैले टाउको नदुखाइ भएन ! कती राजाबादी तर 'रैथाने' किर्तिपुरबासीका झ्यालको सिसा रहेनन, कती घरका ढोका रहेनन, कतीका दिन रहेनन, कतिका रात रहेनन । तर सबै बिच जे रहेन त्यो थियो - 'परिस्थिती' - जो सधैं एउटै रहेन । झ्यालका सिसा हरु फेरिए होलान, ढोकाका पल्लाहरु जोडीए होलान, रात शान्त भइसक्यो होला, दिन उज्ज्यालो तर हाम्रो 'परिस्थिती'आज पनि उस्तै छ । मोफसलमा घर हुनेलाई 'काठमान्डू' मा एउटा घर चहिएको छ । 'काठमान्डू' मा घर हुने लाई जिन्दगी मा केही न केही गर्नु छ । अनी त्यो 'केही न केही' गर्न लाई बिदेश आउनु नै एउटा समाधान हो । तेस्पछी, आको एक दुई बर्ष नयाँ ठाउँमा रुमलिदा रुमलीदै जान्छ । एक लट 'भिसा रिनु' गर्दा धन्नै ४ बर्ष बित्छ । तेस्पछी एक दुई बर्ष अझ बिताउनी बितिक्कै 'टिआर' 'पिआर' , यो जाती, त्यो जाती ।
'दीस इज बिट डिसअप्पोइन्टिङ आइ एम अफ्रैड !!!......To be Continued :)
